تاثیر و تغییراتی که ارگونومی بر زندگی ما می گذارد
مقدمه ارگونومی به عنوان علمی که به بررسی نحوه انطباق فرد با محیط کار و ارتباط بین آنها می‌پردازد، در سال‌های اخیر به عنوان یکی از مهمترین موضوعات صنعتی مطرح شده است. با در نظر گرفتن اینکه بیشتر کارها امروزه به صورت الکترونیکی و با استفاده از کامپیوتر انجام می‌شوند، مشکلاتی مانند خستگی، درد و ناراحتی در مفاصل و استخوان‌ها در بین کارمندان شائع شده است. بنابراین، ارگونومی به عنوان یکی از راه‌حل‌های اصلی برای جلوگیری از بروز این نوع مشکلات مطرح شده است. در این مقاله به معرفی ارگونومی و کاربرد آن در محیط کار می‌پردازیم.
بخش اول: مفهوم ارگونومی : ارگونومی علمی است که به بررسی رابطه بین انسان و محیط کار و محصولات می‌پردازد. این علم به بررسی عواملی مانند فیزیولوژی، رفتار، انسان‌شناسی و محیط کار می‌پردازد و سعی می‌کند محیط کار را به گونه‌ای طراحی کند که بازدهی و رضایت کارمندان را افزایش دهد. در واقع، ارگونومی سعی می‌کند با بهینه سازی رابطه بین انسان و محیط کار، بهبود شرایط کار و کاهش خطرات احتمالی برای کارمندان را فراهم کند.
بخش دوم: اصول ارگونومی ارگونومی بر اساس چهار اصل اصلی طراحی محیط کار به شرح زیر است:
۱- اصل انسان‌شناسی: بر اساس این اصل، محیط کار باید به گونه‌ای طراحی شود که رفتار و نیازهای انسان را در نظر بگیرد. برای مثال، محیط کار باید به گونه‌ای باشد که بتواند انعطاف پذیری کافی را برای متناسب شدن با نیازهای فرد داشته باشد.
۲- اصل فیزیولوژی: بر اساس این اصل، محیط کار باید به گونه‌ای طراحی شود که سبب کاهش خستگی، درد و ناراحتی در بخش‌های مختلف بدن افراد نشود. برای مثال، صندلی‌های مناسب و میزهای قابل تنظیم می‌توانند به کاهش خستگی و درد در قسمت‌های مختلف بدن کارمندان کمک کنند.
۳- اصل محیط زیست: بر اساس این اصل، محیط کار باید به گونه‌ای طراحی شود که بتواند با محیط زیست سازگار باشد و تأثیر کمتری بر روی آن بگذارد. به عنوان مثال، استفاده از مصرف انرژی پایین، مواد قابل بازیافت و محصولات سازگار با محیط زیست می‌تواند به این اصل رسیدگی کند.
۴- اصل عملکرد: بر اساس این اصل، محیط کار باید به گونه‌ای طراحی شود که کارمندان بتوانند کارهایشان را با بهترین کارایی و کمترین خطا انجام دهند. برای مثال، باید از محصولات با کیفیت بالا، ماشین‌آلات با کارایی بالا و فرایندهای ساده و قابل فهم استفاده شود.
بخش سوم: کاربرد ارگونومی در محیط کار ارگونومی در محیط کار بسیار مهم است و می‌تواند بهبود بسیاری را در شرایط کاری فراهم کند. ارگونومی در محیط کار به دو صورت زیر انجام می‌شود:
۱- طراحی محیط کار: طراحی
محیط کار شامل ابزارها، تجهیزات، صندلی‌ها، میزها و دیگر وسایلی است که برای انجام کار استفاده می‌شوند. طراحی محیط کار باید به گونه‌ای باشد که امکان انجام کار با بهترین کیفیت و با کمترین خطا فراهم شود. برای مثال، استفاده از میز و صندلی مناسب و با کیفیت می‌تواند به کاهش خستگی و درد در قسمت‌های مختلف بدن کارمندان کمک کند.
۲- آموزش و آگاهی: کارمندان باید با استفاده از روش‌های صحیح برای استفاده از ابزارها و تجهیزات آشنا شوند. به عنوان مثال، آموزش کارمندان در استفاده از کامپیوتر، صحیح نشستن در میز کار، انجام تمرینات و ورزش‌های مناسب برای کاهش خستگی و درد در قسمت‌های مختلف بدن می‌تواند به بهبود شرایط کاری کمک کند.
۳- بهبود فرایندهای کاری: فرایندهای کاری باید به گونه‌ای طراحی شوند که کارمندان بتوانند با بهترین کارایی و با کمترین خطا انجام دهند. برای مثال، تنوع در فرایندهای کاری و تقسیم کار به صورت مناسب می‌تواند به بهبود کارایی و کاهش خطاهای کاری کمک کند.
۴- کاهش تکراری بودن کارها: انجام کارهای تکراری می‌تواند باعث خستگی و درد در قسمت‌های مختلف بدن کارمندان شود. بنابراین، برای کاهش تکراری بودن کارها و بهبود شرایط کاری، می‌توان از روش‌هایی مانند تقسیم کار، استفاده از دستگاه‌های خودکار و هوشمند و بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته استفاده کرد.
بخش چهارم: نتیجه‌گیری ارگونومی به عنوان یک روش طراحی و بهینه سازی محیط کاری، بهبود شرایط کاری و بهبود کارایی کارمندان کمک می‌کند. با توجه به تأثیر مثبت آن بر روی سلامت و رضایت کارمندان، ارگونومی به عنوان یکی از اصول اساسی در طراحی محیط کار شناخته شده است. بهبود شرایط کاری به طریقه به کارگیری ارگونومی برای بهبود شرایط کاری بسیار متنوع است و باید با توجه به نوع کار و شرایط آن، طراحی شود.