احتمالاًتاکنون واژه “ارگونومی” را شنیدهاید. این واژه گاهی اوقات تحت عنوان ” فاکتورهای انسانی” نیز شناخته میشود. اما واقعاً همه نمیدانند که ارگونومی چیست، چهکاری انجام میدهد یا چگونه بر انسانها اثر میگذارد. درک ارگونومی در محیط کار، حوادث و بیماریهای ناشی از کار را کاهش و با تطبیق کار با کارگر، بهره وری را افزایش میدهد. این مقاله به شما کمک میکند تا این سؤالها را جواب داده و بتوانید با کاربرد ارگونومی ایمنی و بهداشت را در محیط کار خود افزایش دهید. مخاطب این مطالب تمام کسانی هستند که وظیفه حفظ و بهبود ایمنی و سلامت را داشته و میخواهند نسبت به ارگونومی بینش و آگاهی پیدا کنند. این مقاله نمونههایی از مشکلات ارگونومیکی و پیشنهادهای ساده و مؤثر برای حل آنها ارائه میدهد.
ارگونومی چیست(what is ergonomics)
ارگونومی علمی است در ارتباط با برقراری تطبیق بین افراد و کار آنها. این علم در ابتدا توانائیها و محدودیتهای افراد را موردتوجه قرار میدهد. هدف ارگونومی این است که اطمینان حاصل شود که کارها، تجهیزات، اطلاعات و محیط مناسب با هر یک از کارگران باشد. برای ارزیابی تطابق بین فرد و کار او، متخصصین ارگونومی باید چندین جنبه را در نظر بگیرند که عبارتاند از: کاری که انجام میشود و آنچه از کارگر خواسته میشود. تجهیزات مورداستفاده (اندازه، شکل و تناسب آنها برای انجام کار موردنظر) اطلاعاتی که مورداستفاده قرار میگیرد (چگونه ارائه میشود، دسترسی به آن و تغییر آن چگونه است) محیط فیزیکی (درجه حرارت، رطوبت، روشنایی، صدا، ارتعاش) و محیط اجتماعی کار (مثل همکاران و مدیریت پشتیبان)
متخصصین ارگونومی تمام جنبههای فیزیکی یک فرد را در نظر میگیرند، از قبیل: اندازه و شکل بدن تناسب و قدرت بدنی posture حواس افراد بهویژه حس بینایی، شنوایی و لامسه و فشارها و تنشهای وارد بر عضلات، مفاصل و اعصاب
متخصصین ارگونومی همچنین جنبههایروانشناختیافراد را در نظر میگیرند از قبیل: توانایی ذهنی شخصیت دانش وتجربه با ارزیابیافراد از جنبههای فوق کار آنها، تجهیزات، محیط کاری و تعامل بین آنها، متخصصین ارگونومی قادر خواهند بود دستگاههای کاری بهرهوری، مؤثر و ایمن را طراحی کنند.
متخصصین ارگونومی چگونه میتوانند ایمنی و سلامت را ارتقا بخشند؟

با اعمال ارگونومی در محیط کار:
پتانسیل بروز حوادث کاهش مییابد. پتانسیل بروز صدمات و بیماریهای شغلی کاهش مییابد و عملکرد و بهرهوری ارتقا پیدا میکند.
ارگونومی میتواند احتمال بروز حوادث را کاهش دهد. برای مثال در طراحی پانلهای کنترل موارد زیر را در نظر بگیرید: موقعیت کلیدها و دکمهها_ اگر کلیدی بهتصادف روشن یا خاموش شود میتواند باعث شروع سلسله غلطی از رخدادها شده و درنهایت منجر به یک حادثه شود. انتظاری که از سیگنالها و تنظیمات کنترلی داریم_ اکثر افراد سیگنال سبزرنگ را بهمنزلۀ شرایط و موقعیت ایمن تفسیر میکنند. حال اگر این رنگ بهعنوان شاخص وضعیت هشدار یا خطرناک انتخاب شود نادیده گرفته خواهد شد و از آن چشمپوشیمیشود. دادن اطلاعات اضافی و سرریز اطلاعاتی_ اگر به کارگر اطلاعات بیشازاندازه داده شود، ممکن است او گیج و سردرگم و دچار اشتباه و اضطراب و ترس شود. در صنایع خطرناک، تصمیمات نادرست یا اعمال اشتباه نتایج فجیعی به دنبال داشته و خواهد داشت. ارگونومی همچنین میتواند پتانسیل بروز نا سلامتیهایی مثل درد مچ دست، شانهها و کمر را کاهش دهد. اگر طرحبندی تجهیزات را در نظر بگیریم، میتوان چیدمان و نحوۀ قرارگیری آنها را به نسبت استفاده از آنها تنظیم نمود. تجهیزات و ابزارهایی که بهطور مکرر استفاده میشوند باید در مکانی قرار بگیرند که دسترسی به آنها بدون نیاز به خم شدن یا کشیده شدن بدن آسان باشد. ارگونومی چه نوع مشکلاتی از محل کار را میتواند حل کند؟ ارگونومی معمولاً برای پاسخگویی و حل مشکلات و مسائل فیزیکی شناختهشده است. برای مثال اطمینان از اینکه ارتفاع سطوح کار بهگونهای باشد که پاهای کارگر در وضعیت مناسب قرار گیرد؛ اما ارگونومی به جنبههای اجتماعی و روانشناختی افراد در محیط کار نیز میپردازد. برای مثال، بارکاری خیلی زیاد یا خیلی کم، وظایف نامشخص و مبهم، فشارهای زمانی، آموزش ناکافی و حمایتهای اجتماعی ضعیف همه میتوانند اثرات منفی روی افراد و کاری که انجام میدهند داشته باشند. مثالها و نمونههای زیر بعضی از مسائل و مشکلات ارگونومیکی را که در محیطهای کاری وجود دارند بیان میکند: تجهیزات صفحه نمایشگر مشکلات موجود: صفحه نمایشگر در موقعیت بدی قرارگرفته است- ممکن است خیلی بالا/ پائین/ نزدیک / دور از کاربر باشد یا به یکطرفخمشده باشد موشواره در فاصله بسیار زیادی قرارگرفته و برای استفاده از آن نیاز به کشیدن بدن وجود دارد. صندلیها به طرز مناسبی برای افراد تنظیمنشدهاند و درنتیجهposture های نامناسب و ناخوشایند و ناراحتکنندهای برای افراد به وجود آمده است. از لامپها و منابع روشنایی بالای سر یا پنجرهها، روی نمایشگر درخشندگی زیادی وجود دارد که ریسک خستگی چشم را افزایش میدهد. سختافزار و / یا نرمافزار برای کار یا شخصی که آن را انجام میدهد مناسب نیست که باعث ناامیدی و پریشانی فرد میشود. زمان استراحت کافی یا هیچ تغییری در فعالیت فرد وجود ندارد. این مشکلات میتواند منجر بهاشتباه و بهرهوری پائین، فشار، خستگی چشم، سردرد یا بروز درد در دیگر نواحی بدن شود.
جابجایی و حمل دستی بار مشکلات موجود: بار بسیار سنگین است و / حجیم بوده و فشار غیرمنطقی را به فرد وارد میکند. بار باید از کف زمین و /یا بالاتر از سطح شانهها بلند شود. انجام کار مستلزم بالا بردنهای تکراری و مکرر است. این کار نیازمند posture های نامناسب مثل خم دن یا پیچش کمر است. بار را نمیتوانبهطور مناسب و کامل در دست گرفت. انجام کار تحتفشارهای زمانی و دورههای استراحت بسیار کم این مشکلات میتواند منجر به صدمات فیزیکی مثل کمردرد یا آسیب به بازوها، دستها یا انگشتان شود. این مشکلات همچنین میتواند در ریسک لغزیدن، سرخوردن و افتادن افراد دخیلی باشد.
فشار ناشی از کار مشکلات موجود: تقاضا و درخواستهای کار از افراد خیلی زیاد یا خیلی کم است. عدم اظهارنظر کارگر در مورد چگونگی سازماندهی کاری که انجام میدهد. پشتیبانی و حمایت ضعیف از سوی مدیریت و / یا کارفرمایان. تقاضا و درخواستهای ناسازگار از کارگر، برای مثال بهرهوری و کیفیت بالا کنترل وضعیت ریسکهایبه وجود آورندۀ فشار ناشی از کار میتواند باعث ایجاد نا سلامتی و کاهش عملکرد و بهرهوری شود.

مدیریت روز کاری زمان بازیابی ناکافی بین شیفتهای کاری برنامهریزی و زمانبندی ضعیف شیفتهای کاری کارگرانی که بیش از زمان کاری کار میکنند این مشکلات میتواند منجر به خستگی و کسالت شده و احتمال بروز حوادث را افزایش میدهد.
چگونه میتوان مشکلات ارگونومیکی را شناسایی نمود؟ روشهای زیادی وجود دارد که از طریق آنهامیتوان مشکلات ارگونومیکی را شناسایی نمود. اینروشها شامل بررسیهای عمومی و چک لیستها تا ابزارهای ارزیابی کمی ریسک میشود. بهطور ایده آل چندین روش قابلاستفاده هستند که عبارتاند از: صحبت با کارگران و نظرخواهی از آنها. کارگران در مورد کاری که انجام میدهند، مشکلاتی که با آن مواجه شدهاند و اثرات آن روی سلامتی، ایمنی و عملکرد دارای دانش و اطلاعات مهمی هستند.
ارزیابی سیستم کاری با طرحسؤالاتی مثل: آیا فرد در موقعیت راحتی قرارگرفته است؟ آیا فرد ناراحتیهایی شامل درد، خستگی یا فشار را تجربه کرده است؟ آیا استفاده از تجهیزات آسان هست و آیا بهطور مناسبی تعمیر و نگهداری میشوند؟ آیا فرد نسبت به چیدمان کاری خود رضایت دارد؟ آیا خطاهای مکرر وجود دارد؟ آیا نشانههایی از طراحی ضعیف یا ناکافی تجهیزات از قبیل چسب روی انگشتان کارگر وجود دارد؟ بررسی شرایط خطاهای مکرر محیطی و رویدادهایی که در آنها اشتباهات رخدادهاند و افراد مصدوم شدهاند. با استفاده از گزارش حوادث میتوان جزئیات رویدادها و دلایل احتمالی آنها را شناسایی نمود. ثبت و بررسی سطح بیماری و غیبت از کار و برگشت کارگران. میزان بالای این آمار میتواند ناشی از مشکلاتی باشد که قبلاً لیست شدند و / یا به دلیل نارضایتی از کار باشد.
در صورت شناسایی یک مشکل ارگونومیکی چهکاریمیتوان انجام داد؟ علل احتمالی را بررسی و راهحلهای ممکن را در نظر بگیرید. یک تغییر کوچک میتواند تنها کار لازم برای آسان و ایمنسازی انجام کار باشد. برای مثال: اقدام به تهیه صندلی با ارتفاع قابل تنظیم نماییدبهگونهای که هریک از اپراتورها بتواند در ارتفاع کاری متناسب با خودکار کند. موانع را از زیر میزها جمعآوری کنید تا فضای کافی برای حرکت پاها وجود داشته باشد. وسایل و ابزار را در قفسههابهگونهای قرار دهید که آنهایی که بیشتر استفاده میشوند و سنگینتر هستند در ارتفاع بین کمر و شانه قرار گیرند. سکوها را برای کمک به اپراتورهایی که دسترسی مناسبی به کنترلکنندهها ندارند افزایش دهید. الگوهای کار شیفتی را تغییر دهید و چرخش کار رابین کارهای مختلف ایجاد کنید تا خستگی ذهنی و جسمی کاهش یابد. با کارگران صحبت کنید و به آنها فرصت ارائه نظر و پیشنهادهایشان را بدهید و در مورد راهحلهای ممکن مشورت کنید. از ابتدای فرآیند کار، کارگران را درگیر مسائل کنید این کار کمک میکند که تمام اجزا بتوانند هر تغییر مطرحشده را بپذیرند. همیشه مطمئن شوید هر تغییری که انجام میشود، توسط افرادی که آن کار را انجام میدهند، بهدرستیارزیابیشده است. لازم نیست همیشه با متخصصین ارگونومی مشورت کنید، اغلب میتوان هزینه تغییرات را پائین نگه داشت. درصورتیکه نتوان راهحل مشخصی برای یک مشکل پیدا نمود یا مسئله پیچیده باشد، لازم خواهد بود که از یک متخصص ارگونومی ذیصلاح کمک گرفته شود. HSE مجموعههای راهنمایی را منتشر کرده که بعضی از آنها رایگان هستند. این مجموعههای راهنما با مخاطب قرار دادن کارگران و کارفرمایان، کمک میکند تا بتوان به محیط کار ایمن و سالم دستیافت. اینمجموعهها شامل چکلیستهای ارزیابی عملی و پیشنهادها است. رعایت اصول ارگونومی لزوماًدربردارندۀهزینههای بالا نیست و در طولانیمدتمیتواند با کاهش صدمات و غیبت از کار موجب صرفهجویی شود. با درک و شناخت مفهوم ارگونومی در محل کار میتوان برنامه کار روزانه را بهبود بخشید و دردها و فشارهای ناشی از کار را حذف نمود و میزان رضایت از شغل را افزایش داد. راهحلهای ارگونومیکی میتواند حتی برای ایجاد تغییرات کوچک، ساده و مستقیم باشد مثل تغییر ارتفاع یک صندلی که میتواندتفاوتهای چشمگیری ایجاد کند.
ارگونومی در محیط کار اداری ارگونومی (مهندسی انسانی) :
فلسفۀ ارگونومی تناسب کار با انسان
ارگونومی چیست؟
واژۀ ارگونومی یک لغت یونانی است که به معنای کار و قاعده و قانون میباشددرواقع رابطۀ انسان باکار را بررسی میکند. در تعریفی میتوان گفت که هدف ارگونومی افزایش و بهبود ایمنی بهداشت و سلامتی و راحتی و کارایی انسان است.
در دیدگاه کلی ارگونومی کار و انسان دو جزء اصلی و تفکیکناپذیر هستی است که باید بهگونهای متناسب با یکدیگر برنامهریزی شوند. اگر یک ترازو را در نظر بگیریم و در یک کفۀ آن توانایی انسان و در کفۀ دیگر ترازو کار محوله به فرد را قرار دهیم درصورتیکهکفههای ترازو برابر نباشند خود فرد دچار مشکلاتی خواهد شد. محیط کار عاملی مهم است که در کارایی کارکنان تأثیر مستقیم دارد. با توجه به اینکه اکثریت محیطهای کاری اصول اولیۀ مسبب ایجاد ریسک فاکتورهای ارگونومی را رعایت نمیکنند و این عدم توجه به اصول اولیه مسبب ایجاد ریسک فاکتورهای ارگونومی و سبب بروز مشکلاتی برای کارکنان میگردد و همچنین سلامتی کارکنان را نیز به خطر میاندازد.
بررسیهای ارگونومی در محیط کار اداری در یک سیستم تعدادی بهعنوانارائهدهنده خدمات مشغول به خدمت میباشند و بنا به نوع خدمت و سرویس ارائه شونده از تجهیزات و تسهیلاتی از قبیل میز، صندلی، فاکس، تلفن و …در جهت پیشبرد اهداف سازمان استفاده میشود تجهیزات و تسهیلات فراهمشدهسلیقهای بوده و بدون توجه به وضعیت بدنی کارکنان طراحیشدهاندبهمرورزمان انواع مشکلات و ناراحتیهای اسکلتی و عضلانی برای کارکنان به وجودمیآورد که بر روی کیفیت و کمیت کار تأثیر گذاشته و سبب نارضایتی را فراهم میآورد. هر ارزیابی قبل از شروع به تهیۀ امکانات نیازمند داشتن اطلاعات کامل در خصوص وضعیت موجود میباشد که این اطلاعات عبارتاند از: وضعیت روشنایی محیط کار وضعیت و امکانات محیط کار در خصوص تهویۀ عمومی و موضعی رنگ و دکوراسیون در محیط کار تعداد کارکنان شاغل نوع میز و صندلی مورداستفاده و وضعیت بدنی کارکنان در حین استفاده از آن نوع فعالیت مورد انتظار از هر یک از کارکنان (پاسخگویی به نامه، تلفن یا اپراتوری کامپیوتر) مساحت و فضای موجود
وضعیت نور مورداستفاده (طبیعی، مصنوعی): رعایت استاندارد روشنایی اگر کار در یک محیط اداری انجام شود باید شدت روشنایی آن برابر با ۵۰۰ لوکس یا بیشتر محاسبه شود. زاویۀ محل نصب لامپها یا منابع روشنایی، بهویژهآنهاییکه دارای صفحه یا حباب پخشکنندۀنور نیستندتا نقطه دید کاربر بایست کمتر از ۵۰ درجه باشد. پنجرههابهعنوان یک منبع روشنایی در محیط کار، باید با موقعیت استقرار صفحات نمایشگر و نیز محل نشستن کاربر به نحوی فاصله داشته باشد که ایجاد خیرگی نکند. در صورت استفاده از چراغ مطالعه، منبع نور را بهموازات خط دید خود قرار دهید. در صورت درصورتیکه از مانیتور LCDاستفاده میشود، میزان روشنایی بیشتری موردنیاز است. منابع روشنایی درخشان که در پشت صفحهنمایش قرار دارند میتوانند برای کاربران با کامپیوتر مشکل ایجاد کنند و درواقع دیدن صفحه کار را بهطور واضح برایتان مشکل میسازد. نکته مهم دیگر برای کاستن از خستگی چشم این است که نور مانیتور را تنظیم کنید. شما باید نور مانیتورتان را بهگونهای تنظیم کنید که تقریباً مشابه سطح روشنایی محیطی باشد که دقیقاً در پشت آن قرار دارد. اگر بینروشنایی مانیتور و محیط پیرامون آن تفاوت روشنایی شدید وجود داشته باشد، شما دچار سردرد و مشکلات بینایی خواهید شد؛ بنابرایندر ساعات مختلف روز، نور مانیتورتان را با نور اتاق تنظیم کنید. الف: کاربرد رنگ در محیط کار رنگآمیزیدرودیوار و ابزار و آلاتدر محیط کار بهرنگهای بخصوص، مبتنی بر این است که کارایی فرد در محیطی به رنگ دلخواهش افزایش پیدا کند؛ بنابراین ما باید محیطهای کاررا بهرنگی درآوریم که برای اکثر کارکنان و کارگران محیطی آرامبخش و مطلوب باشد. زیرا هدف فراهم آوردن شرایطی است که هیچفشار عصبی و روانی بر فرد وارد نشود. بهطورکلی، رنگها برای اکثر مردم معنی مشخصی داشته و واکنشهای هیجانی تقریباً یکسانی را درپی دارند. خواص اختصاصی رنگها و اثر آنها بر عملکرد رنگهاهرکدام بر فرد اثر خاص و متفاوتی دارند؛ کهبه دنبال آن رفتار کار و عملکرد فرد را تحت تأثیر قرار میدهد. روانشناسی کار، رنگ را در محیط کار بهعنوان یک متغیر فیزیکی در نظر دارد که میتواند بر میزان بازدهی کارکنان تأثیر بگذارد.
خاکستری رنگ خاکستریرنگی است خنثی که هیچگرایشی را برنمیانگیزد، نه روشن است و نه تیره. این رنگ عاری از هر نوع تحریک و واکنش است. به همین دلیل در صنایع کاربرد فراوان دارد.
آبی این رنگ به دلیل اثری که بر اعصاب پاراسمپاتیک میگذارد، منجر به کاهش فشارخون و تعداد تنفس شده، احساس امنیت کارمند را افزایش میدهد. چنانچه او براثر عواملی از قبیل ترس از عدم موفقیت، ارزشیابی و یا هر عامل خارج از محیط کار، دچار ر اضطراب و تشویش شده باشد، در یک محیطیبارنگ آبی، تنش او کاهشیافته و حساسیت و آسیبپذیری و درنتیجه خستگی روانی و جسمی او تقلیلمییابد. بعضی از تحقیقات نشان دادهاند که استفاده از رنگ آبی احساس سرما و خنکی را برمیانگیزد. افراد در اتاقی که رنگ سبز یا آبی داشته باشد بیشتر احساس خنکی میکنند تا در اتاقی که رنگ آن قرمز یا نارنجی است.
سرخ رنگ سرخ نمایانگر نیروی حیاتی است. سرعت نبض را بالا میبردو میزان دم و بازدم را افزایشمیدهد. این رنگ به معنای تمایل و رغبت است. این رنگ اصرار بر به دست آوردن نتایج است این رنگ احساس گرما را برمیانگیزاند و موجب رها شدن انرژیها و نیروهای حیاتی فردمیشود. این رنگ فعالیتهای عمومی را افزایش میدهد و احساس رقابت را ی تشدید میکند. در ابتدای ساعات فعالیت، رنگی سازنده است اما در حالت خستگی عصبی و فیزیکیآزاد دهنده است. این رنگ در محیط کار به شرطی میتواند کارایی را افزایش دهد که سایر شرایط نامساعد نباشد.
زرد زرد روشنترین رنگ است به همین دلیل شادیافزاست. اثرش خوشرویی و شادمانی است. وجود رنگ زرد در موانع و محیط کار افراد را در رهایی از مشکلات و موانع و تعارضات یاری میبخشد. این رنگ امیدبخش و دلالتکننده است؛ زیرا تنشزدا و عامل انبساط ماهیچهها است.
بنفش این رنگ ترکیبی از رنگهای آبی و سرخ میباشد. بنابراین بعضی از ویژگیهای هر دورنگرادار است. یعنی هم هیجانانگیز و هم آرامبخش است. محیط کار با محیط بنفش باعث میشود کارگر یا کارمند بیشتر به جستجوی هویت خود رفته و به ذهنیات خویش عینیت بخشد. یعنی افکارش را به عمل تبدیل کند. بهعبارتدیگر هر چیزی که مورد تفکر واقع گردد باید به حقیقتی ملموس تبدیل شود.
قهوهای رنگ قهوهای، سرخ تیره شده میباشد. بنابراین بهجایزندهدلی رنگ سرخ، موجب دلمردگی و تسلیم میشود. محیط کاری قهوهایرنگ، نیروی حیاتی و انفعالی کارمندان را نقصان میبخشد و انگیزههای آنان را برای کار و فعالیت کاهش میدهدو آنان را به افرادیبیتفاوتمبدلمیسازد؛ بنابراین رنگ قهوهای برای محیط کار رنگ مناسبی نیست.
سیاه رنگ سیاهرنگی است نفیکننده و متوقف کننده فعالیت. زیرا فرد را نومید کرده و احساس پوچی را در او تحریک مینماید. رنگ سیاهتداعیکنندۀ پایان همهچیز است. فرد در چنین محیطی دست به هیچ کارینمیزند زیرا برای او چیزی وجود ندارد. درشت رنگ سیاه زندگی کاملاً متوقف است.
وضعیت در و پنجره تعبیهشده در هر اتاق درجه حرارت و نوع وسایل گرمایشی خنککنندههایمورداستفاده اطلاعات در خصوص ابعاد بدنی کارکنان شاغل در محل (آنتروپومتری)
صندلی طراحی آن نقش نوع صندلی مورداستفاده و طراحی آن نقش بسیار مهم در جلوگیری از خستگی و بروز ناراحتیهای اسکلتی عضلانی دارد. یک صندلی خوب زمانی میتواند نقش خود را خوب ایفا کند که بتواند حالت انحنای قوس کمر را در هنگام نشستن حفظ بنماید و همچنین در محیط کار فرد بتواند دسترسی به صندلی متناسب با نوع کار داشته باشد. برای مثال اگر نوع کار نیازمند استفاده از حالت ایستاده و نشسته توأم باهم هست باید ارتفاع صندلی طوری باشد که فرد بتواند در هر شرایطی از آن استفاده نماید.
عوامل تأثیرگذار بر ایجاد مشکلات اسکلتی و عضلانی رفتارهایفردی در نحوۀ نشستن فرد میتواند یکی از علتهایی باشد که باعث ایجاد کمردرد شود بهخصوص در بین افرادی که مبتلابهکمردردهای مزمن هستاستفاده از وضعیت نامناسب بدن سبب تشدید درد میگردد و این مسئله نشاندهنده این است که نحوۀ نشستن افراد حائز اهمیت زیادی هست.
عوامل تأثیرگذار بر ایجاد مشکلات اسکلتی و عضلانی -عدم استفاده از پشتی مناسب اکثر دردها و فرسایشهای داخلی مهرهای و فشار بر روی دیسک درزمانی پیش میآید که فرد نشسته باشد و از پشتی استفاده ننماید، مهرهها پهن میشوند. برای جلوگیری از این امر پیشنهاد گردیده از پشتیهایی استفاده گردد که دارای زاویه ۹۵-۱۰۵ نسبت به سطح افق باشد و حالت قوسی کمر حفظ خواهد شود.
صندلی مورداستفاده در محیط کار با کامپیوتر باید از خصوصیات زیر برخوردار باشد: چرخان باشد. از هر نظر (زوایا و فواصل) قابل تنظیم باشد. دارای پایهای محکم باشد.
صندلی تأثیرزیادی در کاهش ناراحتهای اسکلت و عضلانی در ناحیه کمردرد برای اینکه مقداری از وزن بدن توسط دستها به دسته صندلی منتقل میشود (به شرطی که از پشتی با زاویه۱۰۵-۹۵ نسبت به سطح افق استفاده گردد) و تا حدی از فشار بر روی دیسک کاسته میشود. اگر سطح کار و دسته صندلی بالاتر از ارتفاع آرنج باشد سبب بالا آوردن دستهامیشود و سبب افزایش استرس بر روی مفاصلشانهها و ماهیچههای دست و گردن بشود. این مسئله بهمرورزمانخستگی عضلانی و درد در آن ناحیه میشود. سطح صفحهکلید، همارتفاع با دستهصندلی و آرنج ومچهابهطور عادی روی صفحهکلیدها قرار گیرد، بهطوریکه هنگام کار، ساعدها تقریباً موازی با افق و زاویۀ بین مچ و دست و ساعد، ۵ تا ۱۰ درجه باشد.
عوامل تأثیرگذار بر ایجاد مشکلات اسکلتی و عضلانی نشیمنگاه صندلی باعث کاهش فشار وارده بر پا هست نشیمنگاه صندلی هستدرصورتیکه فرد از صندلی با نشیمنگاه نامناسب استفاده کند بهطوریکه قسمت پشت زانو با لبه جلوی صندلی فشرده شود این تماس و فشارها به گذشت زمان باعث ورم و ایجاد اختلال در عصب سیاتیک میگردد. ارتفاع صندلی باید قابل تنظیم باشد بهطوریکه پا کاملاً روی زمین یا زیر پایی قرار گیرد.
طول تشک صندلی ۳۸ تا ۴۳سانتیمتر و عرض آن ۴۵سانتیمتر باشد. برای افراد چاق صندلیهایپهنتر توصیه میشود. ضخامت تشک در حدود ۴ تا ۵سانتیمتر باشد و رویگان از جنسی باشد که اصطلاحاًبتواند تنفس کند و لبه جلو صندلی، گرد و لبه بیرونی آن، نرم باشد. زاویه پشتی با تشک صندلی، حداقل ۹۵ تا ۱۰۵ درجه باشد. بههرحال، پشتی صندلی باید طوری تنظیم شود تا از مهرههای کمری محافظت کند. بهنحویکه دارای روکش پارچهای و ۵ چرخکاملاً قابل تنظیم و تغییر باشد. کار نشسته در مقایسه با سایر کارها راحتتر به نظر میرسد؛اما نشستن طولانی هم خستهکننده است. نشستن بر صندلی مناسب خستگی را کمتر کرده، کارایی را بالابرده و رضایت از کار را بیشتر میکند.غالباًسرمایهگذاری برای خرید صندلی چندان ارزشمند به نظر نمیآید، ولی باید در نظر داشت که یک صندلی چندین سال دوام میآورد و هزینه پرداختی روزانه برای آن بسیار کم است (حدود ۰٫۱ یا حتی ۰٫۰۱ هزینه کار). یک صندلی خوب که بهرهوری و رضایت از کار را زیادتر کند خیلی بیشتر از اینها ارزش دارد.
میز عمق میز و فضای داخل میز اهمیت زیادی در راحت بودن پا برای انجام یکسری حرکات دارد. باید پا بهاندازه کافی فضای آزاد در زیر میز داشته باشد. اگر ارتفاع میز بالاتر از ارتفاعآرنج باشد باعث بالابردن شانه و دست میشود و این سبب خستگی و درد در ناحیه شانه میگردد برای هر کاری با توجه به نوع فعالیت و مشخصات آنتروپومتری شاغلین میز مناسب قابل تنظیم طراحی گردد. اگر این میسر نگردد میتوان از صندلی قابل تنظیم ارگونومیک استفاده گردد.
اگر ارتفاع میز بالاتر از ارتفاع آرنج باشد باعث بالا بردن شانه و دست میشود و این سبب خستگی و درد در ناحیه شانه میگردد. این مسئله بخصوص در بین افرادی که با کامپیوتر سروکار دارند اتفاق میافتد. بالا بودن سطح قرار گرفتن نمایشگر و مانیتور بر روی میز سبب به عقب رفتن گردن میشود ( زاویه ۱۵ درجه بین سر و تنه قابلقبولمیباشد) که بهترین وضعیت جهت کار با کامپیوتر زمانی است که سطح کار در حد آرنج و سطح بالایی مانیتور پایینتر از حد چشم فرد قرار گیرد. گردن خود را در یک حالت ثابت قرار میدهند وبا این عمل از وارد شدن فشار زیاد، در زمان طولانی، بر روی ماهیچهها و تاندونهای فرد میشود جلوگیری شود و در غیر این صورت درنهایت میتواند به مشکلات عضلانی و مفصلی نیز منجر شود. در این رابطه، فاکتورهای ارگونومیکی نظیر بارکاری، حرکت تکراری، طرز نشستن، زاویه دید، وضعیت میز و صندلی، ارتفاع صفحهکلید و مانیتور، وضعیت نوری، سرعت تایپ، عدم آرامش روانی و … میتواند از فاکتورهای عمده خطر باشد. باید توجه نمود از خم کردن سر به طرفین حتماً خودداری نمود چون باعث میشود وزن به یکطرف گردن انتقال یابد و تأثیر بر روی عضلات گردن گذاشته و خستگی را در آن ناحیه به همراه میآوردبهطوریکهبهمرورزمان و در طی سالهای کاری متمادی امکان بروز دردهای شدید گردن را به همراه خواهد داشت. برای افرادی که بهطور طولانی با کامپیوتر یا با قطعات ریز کار میکنند و ساعتهای زیادی را به نگاه کردن به صفحه مانیتور یا قطعات میگذارند به صورتی از سوزش و خستگی، خشکی چشم شکایت میکنند که این به علت این است در حین کار نیاز به تمرکز زیاد دارندو تعداد پلک زدنها در طی کار کاهش مییابد. برای پیشگیری توصیه میگرددهرچندیکبار سر را از مانیتور بهطرف یک شیء دوری در فاصله بیشتر از ۶ متر (برای مثال ساعت روی دیوار) برگردانده و نگاه کرده و بهطور مرتب شروع به پلک زدن نمایند تا سطح روی چشم مرطوب گردد. مشخصات میز کامپیوتر با توجه به مشخصات صندلی تنظیم میشود. ارتفاع سطح میز باید مناسب بوده و اینفضا برای انجام وظایفی مانند نوشتن و کنترل کامپیوتر و همچنین برای قرار دادن اشیایی مانند کتاب، کاغذ و … در نظر گرفته میشود. سطح زیر میزبهگونهای باشد که اپراتور مجبور به جمع نمودن پاها در زیر میز نشود. قرار دادن و انبار نمودن اشیا در زیر میز جایز نیست. میز باید بهگونهای طراحی شود که مجبور به خم شدن نباشد. میز کار باید طوری قرار گیرد که پنجره در کنار شما قرار گیرد. به عبارتی امتداد مانیتور با پنجره زاویه ۹۰ درجه بسازد. میز باید طوری قرار گیرد که لامپهای سقف در طرفین اپراتور قرار گیرند و نور مستقیماًبهطرف اپراتور نباشد. میز کار مورداستفاده باید: دارای لبه دوار باکمیشیب بهطرف پایین باشد که از برخوردپشت دست با لبه آن جلوگیری گردد چون میتوان سبب ایجاد مشکلات در آن ناحیه گردد. قابل تنظیم بودن وسایل وسایل جانبی مانند صندلی و میز باید با توجه به تفاوتهای فردی کاربران ازنظر ابعاد جسمانی قابل تنظیم باشد. که باعث افزایش بازده کار میشود صندلی کار باید از کیفیت مطلوب برخوردار باشد.